29 czerwca 2018 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi – poinformowała w poniedziałek Kancelaria Prezydenta. Ustawa wdraża unijną dyrektywę, która ma ujednolicać zasady działalności organizacji zbiorowego zarządzania, jak np. ZAiKS, w krajach UE.
Głównym skutkiem wdrożonej dyrektywy jest m.in. harmonizacja zasad działalności organizacji zbiorowego zarządzania (OZZ) w UE, głównie prawami do utworów, artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów.
W ustawie jasno zostały określone reguły według których powinny działać OZZ oraz w jaki sposób powinny być nadzorowane. Ponadto znajdziemy informacje o tym, na jakich zasadach będą udzielane zezwolenia na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Określono również, w jaki sposób będzie odbywało się udzielanie licencji wieloterytorialnych na korzystanie z utworów muzycznych w Internecie, a także zasady rozpatrywania skarg przez organizacje zbiorowego zarządzania.
Powołana zostanie instytucja organizacji reprezentatywnej, której zadaniem będzie określić zasady reprezentowania uprawnionych, czyli np. twórców, artystów, wykonawców, producentów lub wydawców, którzy nie zawarli umowy o zbiorowe zarządzanie przez organizacje zbiorowego zarządzania. OZZ-y będą zobowiązane do prowadzenia i aktualizowania m.in. elektronicznego wykazu umów o zbiorowe zarządzanie.
Ściśle uregulowane w ustawie zostały uprawnienia ZAiKS-u i innych OZZ-ów do:
- zarządzania prawami uprawnionych,
- zasady dotyczące zawierania i rozwiązywania umów o zbiorowe zarządzanie,
- zasady dotyczące członkostwa w organizacji zbiorowego zarządzania,
- prawa przysługujące uprawnionym reprezentowanym przez organizację zbiorowego zarządzania, ale niebędącym członkami organizacji,
- kompetencje oraz zasady funkcjonowania władz organizacji zbiorowego zarządzania,
- zasady dotyczące inkasowania i wypłaty przychodów z praw oraz dokonywania potrąceń z tych środków,
- relacje z innymi organizacjami zbiorowego zarządzania, w tym zagranicznymi.
Przyczyną zmian w tych obszarach były znaczące różnice w krajowych przepisach regulujących funkcjonowanie OZZ. Szczególnie w przejrzystości i odpowiedzialności wobec swoich członków i podmiotów uprawnionych.
Ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi podpisana
Termin implementacji dyrektywy unijnej upłynął już 10 kwietnia 2016 r. (o czym pisaliśmy w artykule „Komisja Europejska pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości”), jednak nie został on dotrzymany, jak tłumaczy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z uwagi na „stopień rozbudowania i skomplikowania materii”. Resort kultury zaznacza, że ustawa będzie pierwszą tak kompleksową i szczegółową regulacją zbiorowego zarządzania w niemal 100-letniej historii polskiego prawa autorskiego.
Jak informuje Kancelaria Prezydenta „wprowadzanie nowych zasad zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, spowodowało konieczność nowelizacji ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej oraz ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.
Co dalej z pozwem Trybunału?
Komisja Europejska 25 stycznia 2018 r. podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości UE wniosku o nałożenie na Polskę grzywny. Jednak zgodnie z zastosowaną przez Komisję procedurą przyjęcie ustawy przed wydaniem wyroku przez Trybunał spowoduje wycofanie wniosku o grzywnę.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Przeczytaj w całości:
Artykuły powiązane:
