Wyobraź sobie, że jesteś właścicielem restauracji, salonu fryzjerskiego lub kosmetycznego i zależy Ci na umileniu czasu swoim klientom, puszczając w nim odpowiednią muzykę. W związku z czym zakupiłeś wcześniej płyty CD. Czy wiesz, jaki powinien być Twój następny krok?
Aby zalegalizować publiczne odtwarzanie muzyki, powinno się wnieść opłaty do Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Następnie należy uiścić odpowiednie kwoty do dwóch stowarzyszeń artystów-wykonawców – STOART i SAWP (Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych). Na koniec trzeba jeszcze zapłacić Związkowi Producentów Audio Video, czyli ZPAV.
Opłata za odtwarzanie muzyki – dlaczego tak duża?!
Wielokrotność opłat jest konsekwencją niedoskonałego prawa autorskiego, które poświadcza, że zakupiona przez nas płyta to jednocześnie nośnik wydany przez producenta, dzieło kompozytora, a także dzieło artysty.
ZAiKS pobiera więc opłaty z tytułu ochrony praw autorów, zaś STOART i SAWP chroni prawa wykonawców. Organizacje, pomimo tego, że ich cel jest taki sam, są dwie. Dlaczego? Ponieważ powstały dwie, są w nich zrzeszeni inni artyści, a dodatkowo obie mają prawo ochrony praw artystów niezrzeszonych. Ostatnia opłata to ZPAV, która zajmuje się zabieganiem o prawa producentów fonogramów.
Ile zapłacę ZAiKS-owi i innym OZZ?
Wzięliśmy pod lupę szczegółowe tabele opłat, które wprowadził ZAiKS i przeprowadziliśmy symulację kosztów dla średniej wielkości lokalu. Nasza fikcyjna restauracja ma 300m2, może w niej przebywać do 100 gości, muzyka odtwarzana jest przeciętnie ok. 12 godzin dziennie, czyli 360 godzin w tygodniu.
ZAiKS – w zależności od wielkości miasta, za odtwarzanie muzyki w lokalu do 100 miejsc zapłacimy od 143,85 do 201,25 zł. Opłaty są ryczałtowe.
STOART – za odtwarzanie muzyki dla lokalu, w którym może przebywać do 100 osób zapłacimy około 332,00 zł. Jest to jednak opłata dla lokalu z muzyką w tle (np. restauracja). Jeżeli jednak muzyka jest podstawowym elementem, np. dyskoteka, zapłacimy 84,10 złote za każdą imprezę. STOART jednak daje nam alternatywę – możemy podpisać umowę i oddawać jedynie procent wpływu z imprezy. Dla lokalu gastronomicznego jest to 0,2%, dla dyskoteki – 4%.
SAWP – tutaj znajdziemy jeszcze bardziej szczegółowe wyliczenia. Jeżeli dla lokalu odtwarzanie muzyki nie stanowi podstawy działalności, SAWP stosuje wyznacznik powierzchni, a nie liczby miejsc. Dla lokalu o powierzchni 200-500m2 miesięczna opłata wyniesie 212,38 złote. Dyskoteka do 100 osób będzie nas kosztować 148,67 zł za każdą imprezę.
ZPAV – za odtwarzanie muzyki w dyskotece do 200 miejsc zapłacimy 651,51 złotych miesięcznie. Jeżeli organizujemy imprezy taneczne, to koszty wyniosą 769,50 zł. Za muzykę w lokalu typowo gastronomicznym zapłacimy 282,15 zł za każdy miesiąc. Pełna tabela opłat dostępna na stronie ZPAV.
Kara za unikanie opłat ZAiKS?
W świetle prawa nieuiszczenie opłat za tantiemy jest łamaniem ustawy o prawie autorskim. Może to skutkować nawet procesem sądowym. Pomimo legalnie zakupionego produktu, licencje fonograficzne zazwyczaj bardzo mocno ograniczają nam możliwość jego wykorzystania.
Jak legalnie uniknąć opłat ZAiKS i innych OZZ?
Opłaty, które musimy ponieść wobec takich organizacji jak ZAiKS, STOART, ZPAV lub SAWP są duże i jest ich wiele. Dlatego większość firm zaczyna korzystać z możliwości odtwarzania w swoim lokalu muzyki niezależnej. Odtwarzanie muzyki bez opłat ZAiKS nie tylko pomoże zaoszczędzić pieniądze, które pewnie przydadzą się do innych celów, ale również umożliwi odtwarzanie muzyki nastawionej na daną grupę klientów. Zamiast słuchać irytujących reklam radiowych mamy opcję odtwarzania własnych informacji głosowych (komunikatów). oraz własnych, mniej intensywnie „upakowanych” reklam.
Pomimo tego, że opłaty ZAiKS, STOART, ZPAV są spore, możemy spokojnie ich uniknąć. Wystarczy zainwestować w muzykę niezależną i cieszyć się bezstresowymi kontrolami i mniejszymi wydatkami.
